Stap 6: evaluatievorm (portfolio) (didactische keuze)
- Op het einde van de lessenreeks (organisatorisch) is het de bedoeling dat de leerlingen hun portfolio (dat ze over het hele jaar bijhouden voor het vak opvoedkunde) aanvullen met de opdrachten die ze in de ‘expertengroepjes’ hebben volbracht. De leerkracht bespreekt samen met de leerlingen de datum waarop de leerlingen hun opdracht voor het portfolio moeten indienen. Leerkracht geeft duidelijke richtlijnen (bv. hoelang, vormelijke aspecten, …) en verwachtingen (bv. beoordelingscriteria of checklist)
- Relatiegericht: De leerkracht benadrukt dat het portfolio een leertaak en geen prestatietaak is. De leerkracht legt uit dat in dit portfolio het leerproces per leerling bekeken wordt en dat het vergelijken van punten onderling dus weinig zin heeft. Ook legt de leerkracht de relevantie van een portfolio uit (nl. individueel leerproces zien, toepassing later in beroepswereld,…).
- Elke keer als het portfolio ingediend wordt, pikt de leerkracht er enkele werkstukken uit die gevisualiseerd zullen worden in het klaslokaal (of in de gang van het klaslokaal. De leraar pikt er ‘good practices’ uit op basis van verschillende criteria (bv. creativiteit, innovatief, uitwerking, …). Dit zorgt voor ‘ownership’ bij de leerlingen. De leerkracht zorgt ervoor dat elke leerling minimaal 1x een werkstuk kan ‘ophangen’ of tentoon stellen per jaar.
- Tot slot reflecteren de leerlingen over hun werk in het expertengroepje: reflectie op eigen kunnen: wat wist ik al/nog niet? Wat heb ik bijgeleerd? Heb ik (leerlingen beoordelen zichzelf) & reflectie op het samenwerkingsproces (Wat ging goed? Wat hadden we beter kunnen doen? Hoe pak ik het de volgende keer aan?)
- Leerlingen betrekken voor datum van het indienen portfolio
- Relevantie portfolio uitleggen
- Reflecteren op eigen kunnen en samenwerking = bevorderend voor het 'zelf' en dus voor de autonomie
- Deel van portfolio wordt in klas of gang uitgehangen. Dit zorgt voor ‘ownership’.
- Barrett & Barrett (2010) [2] benadrukken dat leerlingen rustiger, meer betrokken en meer geëngageerd zijn in klasruimtes die eigen input weerspiegelt.
- Uitleg leerkracht over portfolio als leer- ipv prestatietaak = bevorderend voor een positief samenwerkend (en niet competitief!) klasklimaat en de leerkracht-leerling relatie.
- Geen enkele leerling wordt geïsoleerd --> elke leerling mag min. 1x per jaar zijn werk 'uitstallen'.
- Portfolio = zelf onderbouwen of ze competent zijn (werkstukken verzamelen maar ook op eigen kunnen reflecteren)
- Structuur & duidelijke verwachtingen
- Hogere doelen (hier: evalueren van anderen en van zichzelf) worden vooropgesteld.
- De leerling waarvan het werkstuk of een deel van het portfolio wordt gepresenteerd of opgehangen, is trots en voelt zich hierdoor trots op zijn/haar prestatie (++ zelfvertrouwen).
[2] Barrett, P., & Barrett, L. (2010). The potential of positive places: Senses, brain and spaces. Intelligent Buildings International, 2(3), 218-228.